17 stycznia 2025

◢ #unknownews ◣

Najnowszy przegląd ciekawych treści z branży IT już na Ciebie czeka.

Jeśli chcesz otrzymywać wiadomości ze świata IT częściej niż tylko raz w tygodniu, to rzuć okiem na moje konto na LinkedIn i Twitter/X.

1) ZType - nauka szybkiego pisania na klawiaturze (gra)
https://zty.pe/
INFO: Z pewnością znasz kosmiczne strzelanki, w których lecisz statkiem kosmicznym i ostrzeliwujesz nadlatujących wrogów. To teraz wyobraź sobie, że wrogowie to słowa, a na pytanie “którym się strzela” odpowiedź brzmi “całą klawiaturą”. Mówiąc prościej, aby zestrzelić przeciwnika, musisz wpisać (poprawnie!) jego nazwę. Z każdym kolejnym etapem robi się trudniej. Uwaga, bo wciąga!

2) Raspberry Pi Pico - kurs dla bardzo początkujących (film, 4h)
https://www.youtube.com/watch?v=Ic4ExTusoTw
INFO: To kompletny, 4-godzinny kurs wprowadzający do pracy ze wspomnianym mikrokontrolerem. Dowiesz się nie tylko, jak on działa, jak go zaprogramować, ale także jak wykorzystać go w prostych układach. Jeśli długość nagrania Cię przeraża, to w opisie do filmu znajdziesz także wersję tekstową kursu.

3) Asystent AI automatycznie pobierający Twoje dane - bez programowania (film, 9m)
https://www.youtube.com/watch?v=0WLl6xZeNvA
INFO: Stworzenie asystenta pracującego na Twoich danych nie jest trudne. Z wiodących rozwiązań potrafią to zrobić np. ChatGPT czy Claude AI. Tylko jak sprawić, aby dane asystenta odświeżały się automatycznie na Twoje życzenie i aby asystent zintegrował się z systemem, który nie jest wspierany przez daną platformę? W tym filmie zobaczysz przykład takiej integracji między listą zadań Todoist a Claude AI, ale ten sam scenariusz możesz wykorzystać w ramach rozwiązania od OpenAI.

4) Skomplikowane zagadnienia ze świata IT przedstawione jako rysunki
https://github.com/girliemac/a-picture-is-worth-a-1000-words
INFO: Autorka postanowiła zebrać i udostępnić w jednym miejscu wszystkie swoje “tech doodle”, które niegdyś publikowała na Twitterze. Są to rysunki wyjaśniające trudne zagadnienia z tematów takich jak AI, algorytmy, tematyka WebDev, GIT itp. Ciekawa forma przekazywania wiedzy. Wejdź do któregoś z podlinkowanych katalogów w repozytorium, aby zobaczyć rysunki.

5) Dlaczego ‘looks good to me’ jest kiepskie - znaczenie feedbacku w pracy menedżera
https://newsletter.weskao.com/p/looks-good-to-me-is-a-lazy-default-managers-should-give-feedback
INFO: Często używane w firmach stwierdzenie 'wygląda OK’ jako reakcja na pracę zespołu może w dłuższej perspektywie obniżyć standardy jakościowe wykonywanej pracy. Autor wskazuje na dwa główne powody, dla których menedżerowie często unikają szczegółowego feedbacku: oszczędność czasu oraz brak priorytetu dla jakości. No OK, ale jak ten feedback dawać i po co się na tym skupiać? Tego dowiesz się z artykułu.

6) Jak sprytnie przetworzyć 10 milionów PDF-ów? - Jesień Linuksowa 2024 (film, 1h i 6m)
https://www.youtube.com/watch?v=TGxO1yxtALA
INFO: Tomasz Zieliński (“Informatyk Zakładowy”) przedstawia wyjątkowe wyzwanie polegające na przetworzeniu sporej kolekcji raportów z losowego przydziału spraw od Ministerstwa Sprawiedliwości. Jak technicznie poradzić sobie z tak dużą ilością danych, by wyłuskać z nich przydatne informacje? Prezentacja obejmuje proces pozyskania dokumentów, ekstrakcję tekstu z plików PDF, rozbudowę sprzętu na potrzeby projektu, parsowanie tekstu, agregację danych w bazie oraz tworzenie serwisu WWW do ich prezentacji. Ciekawe case-study z projektu utrudnianego przez urzędowe procedury.

7) Wschodzące gwiazdy JavaScriptu z 2024 roku - które projekty się wybiły?
https://risingstars.js.org/2024/en
INFO: To wyniki tegorocznego zestawienia “Rising Stars”, zawierającego najszybciej rozwijające się projekty tworzone w JavaScript lub związane z tym ekosystemem w 2024 roku. Rzuć okiem nie tylko po to, aby dowiedzieć się, co jest popularne, ale także po to, aby poznać nowe narzędzia, biblioteki i frameworki.

8) Tool Finder - przegląd i recenzje aplikacji związanych z produktywnością
https://toolfinder.co/
INFO: Serwis zajmuje się zbieraniem i recenzowaniem appek z kategorii “productivity”. Możesz go użyć do porównania aplikacji, jeśli wahasz się między np. trzymaniem listy zadań w Todoist a TickTick. Dzięki tej platformie odkryjesz także sporo nowych narzędzi, o których istnieniu być może nie masz pojęcia.

9) Hacker roadmap - jak wejść do świata cybersecurity?
https://github.com/sundowndev/hacker-roadmap
INFO: Repozytorium zawiera zestaw narzędzi, zagadnień i zewnętrznych zasobów niezbędnych do nauki testów penetracyjnych i etycznego hackingu. Większość narzędzi jest darmowa i otwartoźródłowa. Podlinkowany projekt został zakończony 2 lata temu, więc może zawierać pewne drobne, nieaktualne informacje.

10) Podręcznik dla DevOpsów - przewodnik po praktykach, procesach i automatyzacji
https://octopus.com/devops/
INFO: Kompleksowe wprowadzenie do świata DevOps, które pokazuje, że nie chodzi tylko o narzędzia, ale przede wszystkim o zmianę sposobu myślenia o tworzeniu oprogramowania. To coś na wzór e-booka do czytania online. Wyjaśnia on wszystkie niezbędne dla DevOpsa zagadnienia. Nie znajdziesz tutaj tutoriali, jak coś wykonać, ale znajdziesz wyjaśnienie, o co chodzi w omawianych technologiach i jak to działa. Dobra dawka podstaw dla osób wchodzących w devopsowy świat.

11) Jak wyznaczać swoje granice i przestać zadowalać innych w pracy
https://leaddev.com/culture/how-set-boundaries-and-stop-people-pleasing-work
INFO: Pracując w branży IT, często spotykamy się z problemem nadmiernego zadowalania innych kosztem własnych potrzeb. Ten artykuł przedstawia cztery typy osobowości skłonnych do takiego zachowania oraz praktyczne wskazówki, jak sobie z tym radzić, w zależności od przyczyny. Takie usilne zaspokajanie potrzeb innych ogranicza Twój rozwój - nie tylko zawodowy, ale także i osobisty. Warto więc po pierwsze zauważyć, że problem istnieje, a po drugie spróbować coś z tym zrobić. Lektura bardziej psychologiczna, ale mocno związana z realiami pracy w IT.

12) Narzędzia terminalowe, które sprawią, że poczujesz się jak hacker
https://itsfoss.com/hacker-like-linux-terminal-tools/
INFO: Kompilacja ciekawych i momentami zabawnych aplikacji, które sprawią, że Twój terminal zacznie wyglądać jak te znane z filmów o hakerach rodem z Hollywood. Możesz zastosować te programy jako formę rozrywki, jako żart lub np. do wygenerowania na ekranie czegoś, co będzie dobrze wyglądać na technologicznych filmach.

13) Dlaczego wciąż używamy CPU, mimo że GPU są tak wydajne?
https://codingstuff.substack.com/p/if-gpus-are-so-good-why-do-we-still
INFO: Nawet przeciętne jednostki GPU są przynajmniej 30x szybsze od CPU, to po co my w ogóle używamy jeszcze klasycznych procesorów? To pytanie prawdopodobnie zadaje sobie wiele osób, a artykuł, do którego linkuje, stara się na nie odpowiedzieć, pokazując różnice między tymi dwoma technologiami.

14) Testowanie dostępności aplikacji za pomocą czytników ekranu - jak to zrobić?
https://www.epicweb.dev/testing-accessibility-with-screen-readers
INFO: Z Twojej aplikacji webowej mogą korzystać osoby z wadami wzroku. Pytanie tylko, czy aplikacja jest dostosowana do potrzeb takich osób i czy współpracuje z oprogramowaniem, z którego one korzystają? Tylko jak przetestować, co jest dostępne, a co nie jest dostępne na stronie? Okazuje się, że nawet standardowo wbudowane w przeglądarkę narzędzia webmastera mogą nam w tym pomóc, ale metod na testowanie jest też więcej. Autor artykułu dzieli się swoimi doświadczeniami z pracy w zespole ds. dostępności w Slacku, wyjaśnia, jak działają czytniki ekranu oraz opisuje praktyczne metody testowania i pracy z nimi. Kluczowe poruszone kwestie to m.in. zarządzanie fokusem, ogłaszanie ról i etykiet elementów oraz poprawna implementacja “drzewa dostępności” (z artykułu dowiesz się, co to jest).

15) Uważaj na wartość NULL w SQL! - to nie działa tak, jak myślisz
https://jirevwe.github.io/sql-nulls-are-weird.html
INFO: Przy pracy z językiem SQL można zauważyć, że wartości NULL traktowane są jako coś zupełnie odrębnego od typowych wartości. Przykładowo, jeśli posiadasz tablicę z unikalną kolumną, to możesz mieć w niej nieskończenie wiele wpisów z wartością NULL, bo klucze unique na nią nie reagują. Porównywanie dowolnej wartości z NULL także nie działa tak, jak można się tego spodziewać. Problem dotyczy praktycznie każdej głównej bazy danych korzystającej z języka SQL. Z artykułu dowiesz się, jak nie popełniać najczęstszych wpadek przy pracy z wartościami typu NULL. Przydatna wiedza.

16) Model GPT-o1 to nie chat - jak więc z niego korzystać?
https://www.latent.space/p/o1-skill-issue
INFO: Przyzwyczailiśmy się do korzystania z ChatGPT jak z klasycznego chatu, czyli interakcja składa się z wielu pytań przeplatanych odpowiedziami. Takie podejście zastosowane przy modelach z rodziny 'o’ (o1, o1-mini, o3) daje jednak nie zawsze zadowalające rezultaty. Z artykułu dowiesz się, jak efektywnie wykorzystywać nową rodzinę modeli. Przydatna wiedza dla każdego, kto chce wznieść swoje umiejętności pracy z modelami na wyższy poziom.

17) Geolokalizacja na podstawie… opóźnień sieci?!
https://ip-vote.com/geolocation_via_latency.html
INFO: Jak można zlokalizować fizyczną lokalizację serwera (czyli np. kraj, w którym działa), nie mając niemal żadnych danych na jego temat? Artykuł przedstawia metodę takiej lokalizacji, która wykorzystuje porównywanie opóźnień sieciowych w komunikacji z serwerem, zebranych z kilku punktów kontrolnych. Z artykułu dowiesz się, dlaczego takich punktów pomiarowych musi być nie mniej niż 3 sztuki.

18) Autokorekta w GIT jest bezużyteczna! - dlaczego to jest takie szybkie?
https://blog.gitbutler.com/why-is-git-autocorrect-too-fast-for-formula-one-drivers/
INFO: GIT posiada funkcję autokorekty, która poprawia literówki we wpisywanych komendach. Wystarczy tylko w konfiguracji wpisać “help.autocorrect=1”, prawda? No niestety nie. Takie ustawienie będzie dla Ciebie dobre chyba tylko wtedy, gdy masz czas reakcji szybszy od kierowców Formuły 1. Tylko co ma wartość ON/OFF wspólnego z szybkością? O co tutaj chodzi? Ciekawy przykład kiepskiego UX w pliku konfiguracyjnym. Ta opcja zdecydowanie nie powinna się tak nazywać, a z artykułu dowiesz się dlaczego.

19) OAuth od Google podatne na atak - zagrożone ponad 100k domen
https://trufflesecurity.com/blog/millions-at-risk-due-to-google-s-oauth-flaw
INFO: Niezliczona liczba aplikacji SaaS oferuje funkcję logowania za pomocą konta Google. Nie ma w tym niczego złego i jest to nawet całkiem wygodne rozwiązanie. Problem zaczyna się, gdy logujesz się do systemu z konta mailowego z własną domeną (czyli nie np. Gmail), a ta domena wygasła. Nowy właściciel domeny może wykorzystać fakt, że system docelowy rozpoznaje konta z przejętej domeny i w ten sposób zalogować się do dowolnej usługi typu SaaS w Twoim imieniu. Google jeszcze nie wie, w jaki sposób można rozwiązać ten problem.

20) Podobieństwo cosinusowe - bądź z tym ostrożny!
https://p.migdal.pl/blog/2025/01/dont-use-cosine-similarity
INFO: Jeśli pracujesz z bazami wektorowymi, to musisz używać jednego z popularnych algorytmów do decydowania o tym, czy dwa wektory są do siebie podobne. W większości przypadków zdecydujesz się na podobieństwo cosinusowe, bo to standard w branży. Autor przedstawia jednak, dlaczego niewłaściwe stosowanie takiego algorytmu do porównywania wektorów może prowadzić do błędnych wyników. Ta metoda faktycznie wyszukuje podobieństwa w wektorach, ale czy aby na pewno zawsze bierze pod uwagę też znaczenie zwektoryzowanych danych? Lektura obowiązkowa dla osób pracujących z LLM-ami i bazami wektorowymi.

21) Recenzja wyszukiwarki Kagi Search po 3 miesiącach używania
https://flatfootfox.com/a-three-month-review-of-kagi-search-the-orion-web-browser/
INFO: Kagi to nowa, płatna wyszukiwarka internetowa wspierana sztuczną inteligencją. Istnieje już na rynku od pewnego czasu i zbiera nawet pozytywne recenzje, ale czy naprawdę warto płacić za wyszukiwarkę, jeśli wokół nas jest tyle darmowych rozwiązań, które także potrafią zwracać wyniki? Autor dzieli się swoim doświadczeniem z trzymiesięcznych testów tego rozwiązania. Czy Kagi to naprawdę warta uwagi alternatywa dla Google?

22) Facebook podmienia linki użytkowników na swoich stronach - dlaczego?
https://www.ciemnastrona.com.pl/facebook_dane/2025/01/12/facebook-link-shimming.html
INFO: Facebook stosuje podmianę linków na takie, które dają mu możliwość pełniejszego śledzenia zachowań użytkowników, a także może dzięki temu zastosować okazjonalną cenzurę. Autor wyjaśnia, że serwis zmienia docelowy adres URL poprzez przekierowania i użycie JavaScript, co pozwala na zbieranie większej ilości danych. Zobacz, jak działają te metody i jak można próbować się przed nimi bronić.

23) Zbudujmy mechaniczny wyświetlacz 7-segmentowy (film, 14m)
https://www.youtube.com/watch?v=np4NRMKOG6U
INFO: Czym jest wyświetlacz 7-segmentowy, prawdopodobnie nie muszę wyjaśniać, bo tysiące sztuk takiego rozwiązania otacza Cię ze wszystkich stron. Autor postanowił jednak zbudować mechaniczną wersję takiego urządzenia. Film przedstawia proces projektowania i budowy takiego wyświetlacza za pomocą drukarki 3D i kilku układów elektronicznych. Coś dla fanów elektroniki.

24) Katastrofalna premiera aplikacji Sonos - co poszło nie tak? (film, 5m)
https://www.youtube.com/watch?v=yvGY5vkONds
INFO: Sonos wypuścił aplikację, która zamiast uprzyjemnić korzystanie z ich sprzętu, sprawiła, że systemy audio użytkowników stały się chwilowo prawie bezużyteczne. W filmie dowiesz się, co spowodowało taką wpadkę. W materiale znajdziesz jeszcze kilka innych newsów, ale ten jest głównym tematem odcinka.

25) Tworzenie estetycznych kluczy API - ciekawe rozmyślania
https://docs.agentstation.ai/blog/beautiful-api-keys/
INFO: Teoretycznie nikt się nie przejmuje, jak wyglądają wygenerowane klucze do API. To po prostu długi, brzydki ciąg znaków, który trzeba skopiować z jednego miejsca i wkleić gdzieś do konfiguracji aplikacji. Jednak praca z 'ładnymi i czytelnymi’ kluczami może być bardziej efektywna. Trudniej wtedy o pomyłkę, łatwiej taki klucz przepisać (jeśli zajdzie taka potrzeba), prościej także odróżnić dwa klucze od siebie. Tylko jak wygenerować czytelny klucz? Może warto użyć UUID? Autorzy tego artykułu znaleźli lepsze rozwiązanie. Zobacz, jak to działa, i przeczytaj ich argumentację, dlaczego to może być użyteczne.

26) Zadania zaplanowane w ChatGPT - jak to działa? (film, 6m)
https://www.youtube.com/watch?v=F6W4RtJ6u9c
INFO: OpenAI wprowadziło funkcję planowania zadań dla aplikacji chata. Oznacza to, że możesz np. poprosić, aby aplikacja każdego dnia rano podsyłała Ci newsy na wybrany temat, prognozę pogody, czy to, co jest Ci akurat potrzebne. Bawiłem się rozwiązaniem przez pewien czas i działa to obecnie “tak sobie”, ale jest to moim zdaniem świetny kierunek rozwoju w kierunku tworzenia personalnych, powszechnie dostępnych asystentów. Obecnie z funkcji mogą korzystać jedynie użytkownicy płatnego planu, a liczba aktywnych jednocześnie automatyzacji ograniczona jest do 10 sztuk. Linkuję do filmu, który pokazuje nową funkcję w akcji.

27) Czy wiesz, że BASH posiada obsługę tablic asocjacyjnych?
https://xeiaso.net/notes/2024/bash-hashmap/
INFO: Krótki artykuł pokazujący, jak wykorzystać hashmapy w Bashu do przechowywania wartości klucz-wartość. Przykłady pokazują, jak zadeklarować, przypisać i iterować wartości w hashmapach oraz jak usuwać poszczególne klucze czy całe tablice. Jeśli często piszesz skrypty shellowe, to jest to wiedza, która może bardzo ułatwić Ci pracę.

28) Jak ominąć ograniczenia Google Chrome i nadal używać uBlock Origin
https://blog.szurek.tv/post/jak-uzywac-ublock-origin-pomimo-zmian-w-google-chrome
INFO: Zmiany w Chrome dotyczące manifestu v3 ograniczają funkcjonalność uBlock Origin, ale istnieje sposób na jego dalsze używanie jeszcze do czerwca 2025 roku przez modyfikację polityki przeglądarki. Użytkownicy Windowsa z uprawnieniami administratora mogą wprowadzić pewien wpis w rejestrze, który pozwoli na dalsze używanie wspomnianego rozszerzenia. Zawsze możesz też skorzystać z okrojonej wersji uBlock Origin Lite.

29) Ewolucja myszy komputerowej - od kulki do optyki (film, 19m)
https://www.youtube.com/watch?v=47Mh4gcywnY
INFO: Interesująca podróż do czasów, kiedy mysz komputerowa wyposażona była w kulkę. W materiale opisano, jak działały te urządzenia, jakie problemy sprawiały oraz jak ewoluowały w kierunku dzisiejszych rozwiązań optycznych i bezprzewodowych. Coś dla wielbicieli starych technologii i tych, którzy lubią powspominać, jak to kiedyś było w latach 90.

30) Cenzura w internecie - Ministerstwo Cyfryzacji kombinuje po raz kolejny
https://niebezpiecznik.pl/post/znow-probuja-przepchnac-cenzure-w-internecie-czyli-o-ciekawej-wrzutce-ministerstwa-cyfryzacji-w-propozycje-ustawy-o-e-uslugach/
INFO: W propozycji nowelizacji “ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną” pojawił się nowy rozdział dotyczący blokowania treści w internecie. Ministerstwo Cyfryzacji proponuje, by UKE otrzymało uprawnienia do szybkiego blokowania treści naruszających dobra osobiste i to bez udziału sądów. Więcej informacji i analiza propozycji nowych przepisów w artykule.

31) USA ogranicza możliwość importu technologii AI do Polski
https://www.chip.pl/2025/01/usa-sankcje-ai-nvidia
INFO: Stany Zjednoczone zdecydowały o nałożeniu ograniczeń na import zaawansowanych chipów AI do Polski, ograniczając liczbę importowanych układów do 50 tysięcy sztuk, z możliwością zwiększenia do 100 tysięcy. Polska została zakwalifikowana do drugiej kategorii krajów, co może znacząco utrudnić rozwój zaawansowanych projektów AI w Polsce.

32) Wzorzec projektowy Null Object - dlaczego go potrzebujesz?
https://devszczepaniak.pl/wzorzec-projektowy-null-object/
INFO: Jeśli masz w projekcie miejsce, w którym spodziewasz się, że metoda zwróci Ci obiekt lub wartość NULL, to prawdopodobnie kosztuje Cię to dodanie do kodu kilku warunków IF, aby obsłużyć wspomnianego NULL-a. Null Object jest rozwiązaniem, które pozwala niejako zapomnieć o obsłudze wartości typu NULL i skupić się na obsłudze realnych obiektów. Zobacz, jak w praktyce wygląda praca z tym wzorcem projektowym i czy jego użycie faktycznie upraszcza kod na poziomie, który ułatwi Ci pracę.

33) E2M - wygodne konwertowanie różnych typów plików do Markdown
https://github.com/wisupai/e2m
INFO: Everything2Markdown to biblioteka Pythona umożliwiająca konwersję wielu formatów plików (doc, docx, epub, html, url, pdf, ppt, mp3 i m4a) do formatu Markdown, co może być szczególnie przydatne przy budowie rozwiązań bazujących na sztucznej inteligencji lub do budowy klasycznych wyszukiwarek dokumentów.

34) Jak nie oszaleć przy implementacji Stripe - poradnik
https://github.com/t3dotgg/stripe-recommendations
INFO: Autor, doświadczony w pracy ze Stripe, przedstawia efektywne podejście do implementacji tej usługi płatności, które minimalizuje problemy z synchronizacją danych między Stripe a własną bazą danych. Jeśli kiedykolwiek zetknąłeś się ze Stripe, to wiesz, że integracja z tą platformą nie należy do najprzyjemniejszych. Ten poradnik pozwoli Ci skrócić czas cierpienia przy pracy z ich API ;)

== LINKI TYLKO DLA PATRONÓW ==

35) Zbiór materiałów z bug bounty i narzędzi do testowania bezpieczeństwa
https://uw7.org/un_f8c90e5af0235
INFO: Jeśli zajmujesz się testowaniem bezpieczeństwa aplikacji i interesujesz się tematyką szukania luk w ramach programów bug bounty, to w tym repozytorium znajdziesz mnóstwo materiałów, które mogą Cię zainteresować. Począwszy od narzędzi, które w takich testach mogą Ci pomóc, przez opisy popularnych luk w zabezpieczeniach, raporty ze znalezionych podatności i wiele więcej. Jak dla mnie, to 'writeupy’ są najciekawszą sekcją. Sporo materiałów do czytania.

36) Zbiór 284 pytań do oceny wiedzy administratora Linux - sprawdź się
https://uw7.org/un_ab9eee8364994
INFO: Zestaw pytań i odpowiedzi dla adminów. Możesz go użyć jako inspirację do pytań rekrutacyjnych, do samodzielnego przygotowania się na rozmowę o pracę lub jako prosty test, który pokaże Ci, w których obszarach masz jeszcze braki, które warto uzupełnić. Pytania podzielone są na kategorie Junior, Regular, Senior i Guru.

37) Zestaw pytań na rozmowę kwalifikacyjną dla Back-End Developera
https://uw7.org/un_1de859c87ec83
INFO: Pokaźny zbiór pytań rekrutacyjnych dla backendowców. Niestety, nie zawierają one odpowiedzi, ale i tak mogą zostać użyte do weryfikacji wiedzy swojej lub kandydata. Wszystkie pytania są otwarte i mają na celu pobudzenie dyskusji, bez skupiania się na jednej poprawnej odpowiedzi, a raczej umożliwiając ocenę zdolności i stylu myślenia potencjalnego pracownika.

P.S. Jeśli podoba Ci się to, co publikuję w internecie, dołącz do grona patronów.